Δεν γίνεται να πάτε στη Νάξο και να μην επισκεφθείτε το διασημότερο ορεινό χωριό της. Η Απείρανθος με τα μαρμαρόστρωτα καλντερίμια και τους βενετσιάνικους πύργους, είναι ένα χωριό - στολίδι που διατηρεί τις παραδόσεις και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του.
Η ομορφιά της Νάξου δεν εξαντλείται στις υπέροχες παραλίες και στο κοσμοπολίτικο κομμάτι με τη Χώρα, την εμβληματική Πορτάρα και το ενετικό Κάστρο. Μέσα στην καταπράσινη ενδοχώρα της Νάξου, γραφικά παραδοσιακά χωριά, δαιδαλώδη σοκάκια με καμάρες, μεσαιωνικοί πύργοι, ενδιαφέροντα μουσεία και δροσερές πλατείες με πλατάνια και παραδοσιακά καφενεία περιμένουν τους επισκέπτες που θέλουν να ανακαλύψουν την αυθεντική πλευρά του νησιού.
Η Απείρανθος είναι το διασημότερο ορεινό χωριό του νησιού. Το χωριό του Μανώλη Γλέζου - «τ' Απεράθου», όπως το λένε οι ντόπιοι - διατηρεί τις παραδόσεις, το ιδιαίτερο γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων του, που θυμίζει την κρητική διάλεκτο, και τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του από την εποχή της ενετοκρατίας.
Απείρανθος: Ένα από τα ομορφότερα χωριά των Κυκλάδων
Η Απείρανθος είναι ένα παραδοσιακό πετρόχτιστο χωριό, χτισμένο στην καρδιά της ορεινής Νάξου, σε υψόμετρο 600 μ. στους πρόποδες του βουνού Φανάρι, σε απόσταση 28 χλμ. από τη Χώρα. Είναι η γενέτειρα του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, ο οποίος υπήρξε πρωθυπουργός της Ελλάδας, καθώς και του Μανώλη Γλέζου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων του χωριού, το οποίο παραπέμπει στην κρητική διάλεκτο. Λόγω της ομοιότητας πολιτισμού, διαλέκτου, ηθών και εθίμων, ικανότητας στην ποίηση και τη μουσική με την Κρήτη (συγκεκριμένα τα Σφακιά και τα Ανώγεια), πιθανολογείται πως μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Απειράνθου κατάγεται από εκεί.
Το χωριό, που έχει χαρακτηριστεί από το 1978 παραδοσιακός οικισμός, είναι ανεπτυγμένο γύρω από δύο πύργους του 17ου αιώνα, που ανήκαν άλλοτε σε Φράγκους μεγαλογαιοκτήμονες. Ο ένας εξ αυτών είναι ο Πύργος του Ζευγώλη, χτισμένος πάνω σε βράχο, κοντά στην είσοδο του χωριού. Από εδώ θα ξεκινήσει η βόλτα σας στο χωριό, στα υπέροχα μαρμαρόστρωτα καλντερίμια με τις θολωτές καμάρες. Η Απείρανθος διατηρεί σχεδόν ανέπαφη την αρχιτεκτονική της μορφή, από την εποχή της ενετοκρατίας.
Η Απείρανθος διαθέτει αρκετά ενδιαφέροντα μουσεία (Αρχαιολογικό, Λαογραφικό, Κέντρο Εικαστικών Τεχνών, Φυσικής Ιστορίας και Γεωλογικό), αλλά και τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη των Κυκλάδων, η οποία είναι αφιερωμένη στον Νίκο Γλέζο, αδερφό του Μανώλη Γλέζου, ο οποίος εκτελέστηκε από τους Ναζί το 1944. Επίσης στο χωριό υπάρχει ένας γυναικείος συνεταιρισμός παραδοσιακής τέχνης, απ' όπου θα ψωνίσετε όμορφα υφαντά και εργόχειρα.
Μην παραλεψετε να πιείτε τον καφέ σας μαζί με τους ντόπιους στα παραδοσιακά καφενεία, όπως την «Απείρανθο», στην κεντρική πλατεία του χωριού. Φημισμένες ταβέρνες που τιμούν την τοπική κουζίνα είναι ο Λεφτέρης, ο Αμοργινός και ο Πλάτανος, ενώ η Rotonda, σε μια υπέροχη τοποθεσία κοντά στο χωριό, αποτελεί ιδανική στάση για καφέ ή φαγητό με θέα το ηλιοβασίλεμα.
Κι αν θελήσετε μια δόση θαλασσινής αρμύρας, θα κατεβείτε στο γραφικό λιμανάκι της Μουτσούνας, το επίνειο της Απειράνθου, για μπάνιο και φαγητό δίπλα στο κύμα. Η Μουτσούνα αποτελούσε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '80 κυρίως εμπορικό όρμο εξαγωγής σμύριδας. Μάλιστα, στη διαδρομή από την Απείρανθο προς τη Μουτσούνα, θα έχετε την ευκαιρία να δείτε τον εναέριο σιδηρόδρομο που μετέφερε το σμυρίγλι από τις στοές της εξόρυξης του, μέσα στα βουνά, μέχρι τη σκάλα φόρτωσης στο λιμάνι.
