Χωριά-διαμάντια που αξίζει να επισκεφτείς.
Αυθεντικός και πανέμορφος προορισμός για τους λάτρεις των «ήρεμων» ορεινών αποδράσεων, ο Πάρνωνας, το βουνό που χωρίζει την Αρκαδία από τη Λακωνία, έχει όλους τους τρόπους να σε αποπλανήσει: πετρόχτιστα χωριά ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, άλλα ήσυχα και ξεχασμένα στο χρόνο και άλλα πιο ζωντανά και τουριστικά αναπτυγμένα, καταπράσινα δάση, σηματοδοτημένα μονοπάτια που ελίσσονται στις πλαγιές και οδηγούν σε πηγές και βυζαντινά εκκλησάκια, εικόνες άγριας βουνίσιας ομορφιάς και μεθυστικά αρώματα- καστανιές, καρυδιές, κερασιές, έλατα και πλατάνια, σε φοβερή εναλλαγή. Κι όλα αυτά μόλις 2,5 με 3 ώρες από την Αθήνα. Μια εξόρμηση στα γραφικά χωριά του Πάρνωνα θα σου προσφέρει το ιδανικό σκηνικό μες στη φύση για να φουλάρεις τις μπαταρίες σου.
Καστάνιτσα
Πετρόκτιστα σπίτια ασπρισμένα με ασβέστη, ξύλινα μπαλκόνια και στέγες από τοπικό σχιστόλιθο δίνουν σε συνδυασμό με τους ασβεστωμένους πλακόστρωτους δρόμους μια ειδυλλιακή και ταυτόχρονα αιγαιοπελαγίτικη όψη σε τούτο το χωριό που είναι σκαρφαλωμένο σε μια από τις πιο απότομες πλαγιές του Πάρνωνα. Κοντά στα σύνορα των νομών Αρκαδίας και Λακωνίας (72 χλμ. από την Τρίπολη και 65 χλμ. από τη Σπάρτη), η Καστάνιτσα είναι ένας από τους ομορφότερους παραδοσιακούς διατηρητέους οικισμούς της Πελοποννήσου. Εδώ, οι παλιότεροι μιλούν ακόμη την τσακώνικη διάλεκτο. Περπατήστε στα στενά σοκάκια για να θαυμάσετε την αυθεντική αρχιτεκτονική των σπιτιών που μετρούν έως και τρεις αιώνες ζωής. Γύρω από το χωριό απλώνεται πυκνό δάσος από έλατα και καστανιές. Στο βόρειο τμήμα ξεχωρίζουν τα ερείπια του βυζαντινού πύργου που δεσπόζει από τον λόφο με πανοραμική θέα στο χωριό αλλά και μακριά μέχρι τις κορυφές του Πάρνωνα και τον Αργολικό Κόλπο.
Τσίντζινα
Κρυμμένο μες στα έλατα, στην καρδιά του Πάρνωνα, με παραδοσιακά πέτρινα σπίτια αμφιθεατρικά χτισμένα σε τρεις πλαγιές, το χωριό Τσίντζινα (γνωστό και ως Πολύδροσο) δίνει μια αίσθηση καταφυγίου και προσφέρεται για αποδράσεις όλες τις εποχές. Ο οικισμός είναι ιδανικός για όσους αναζητούν χαλάρωση και ηρεμία, ενώ χάρη στα εννέα σηματοδοτημένα μονοπάτια διαφόρων βαθμών δυσκολίας αποτελεί δημοφιλέστατο ορμητήριο για πεζοπορίες στον Πάρνωνα και φυσιολατρικές εξορμήσεις γενικότερα. Αν έχετε διάθεση για εξερευνήσεις, γύρω από τα Τσίντζινα θα ανακαλύψετε σπήλαια, πηγές και γραφικά εκκλησάκια. Από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του χωριού, το μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων και η εκκλησία του Αϊ-Βλάση με τις αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου.
Κοσμάς
Ο Κοσμάς, γνωστός ως το «μπαλκόνι της Κυνουρίας», είναι ένας ήσυχος παραδοσιακός οικισμός κρυμμένος στις νοτιοανατολικές παρυφές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 1.150 μ., σε ένα καταπράσινο τοπίο με άφθονα νερά και υπέροχα ελατοδάση. Προσεγγίζεται είτε μέσω Λεωνιδίου είτε μέσω Σπάρτης. Έχει πετρόχτιστα σπίτια και μια πανέμορφη πλατεία με τεράστια πλατάνια, στο κέντρο της οποίας δεσπόζει η επιβλητική εκκλησία των Αγίων Αναργύρων- το ιδανικό σκηνικό για να χαλαρώσετε απολαμβάνοντας καφεδάκι, μεζεδάκια, αλλά και παραδοσιακό γαλακτομπούρεκο. Στα πόδια του χωριού, το υπέροχο καστανοδάσος προσφέρει ευκαιρίες για εξερεύνηση όλο τον χρόνο. Με αφετηρία τον Κοσμά μπορείτε να πραγματοποιήσετε μίνι εκδρομές στο Λεωνίδιο και στο Γεράκι με τη βυζαντινή καστροπολιτεία, καθώς και μονοήμερες σε Μυστρά, Γύθειο, Μονεμβασιά κ.ά. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε την εντυπωσιακή Μονή της Έλωνας, που είναι σφηνωμένη σε ένα θεόρατο απόκρημνο βράχο, μεταξύ Κοσμά και Λεωνιδίου.
Άνω Δολιανά
Αμφιθεατρικά χτισμένα σε υψόμετρο 1.050 μ., κοντά στο δρόμο που οδηγεί από την Τρίπολη στον Πάρνωνα, τα Άνω Δολιανά είναι ένα κουκλίστικο χωριό με ωραία καλντερίμια, καλοδιατηρημένα πετρόχτιστα σπίτια και υπέροχη θέα στον κάμπο της Τρίπολης, στο Μαίναλο και στον Χελμό. Μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, με καστανιές, καρυδιές και πλατάνια να κυριαρχούν στο τοπίο, προσφέρει ιδανικό σκηνικό για αποδράσεις στην αγκαλιά της φύσης. Μια ειδυλλιακή τοποθεσία, τυλιγμένη στο πράσινο και με πανοραμική θέα στον οικισμό, είναι αυτή του Αη-Γιάννη, στο καστανόδασος, λίγο έξω από το χωριό, όπου υπάρχει και το ομώνυμο εκκλησάκι.
Πραστός
Ο Πραστός, η πάλαι ποτέ αρχοντική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, είναι ένα γραφικότατο χωριό που θα σας γοητεύσει με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του, τα ψηλά πέτρινα πυργόσπιτα με τις πολεμίστρες και τις τοξωτές εξώπορτες και τις εκκλησίες του. Από τα σπουδαία πυργόσπιτα του χωριού σώζονται αυτά του Σαραντάρη, του Καλημέρη, του Μερίκα, του Καραμάνου και του Γούνελου, ενώ υπάρχουν υπολείμματα βυζαντινών ναών όπως των Ταξιαρχών, του Αγίου Δημητρίου και της Παναγίας. Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 750 μ. και έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός. Στο δρόμο προς το χωριό από τον Άγιο Ανδρέα θα συναντήσετε το μοναστήρι της Αρτοκωστάς, ενώ κοντά είναι και το φαράγγι της Μαζιάς όπου υπάρχουν οκτώ νερόμυλοι και μια νεροτριβή.
Καρυές
Στους πρόποδες του Πάρνωνα, στη βορειοανατολική πλευρά του νομού Λακωνίας, θα συναντήσετε ένα παραδοσιακό χωριό με μεγάλη ιστορία. Οι Καρυές βρίσκονται στη θέση της ομώνυμης αρχαίας πόλης στην οποία οφείλουν το όνομά τους οι Καρυάτιδες του Ερεχθείου. Αυτό το κεφαλοχώρι, που απέχει 35 χλμ. από τη Σπάρτη, αποτελεί ιδανικό ορμητήριο για δραστηριότητες στον Πάρνωνα και περιηγήσεις στα χωριά του, ακόμη και αποδράσεις μέχρι τον Μυστρά και το Γεράκι. Το πιστό αντίγραφο των Καρυάτιδων του Ερεχθείου που δεσπόζει σε ψηλό βράχο, στην είσοδο του οικισμού, αποτελεί το σύμβολο του χωριού. Άλλα αξιοθέατα είναι το Ρολόι σε ύψωμα στα δυτικά του οικισμού, η τοξωτή γέφυρα του ποταμού Δειρού και η κεντρική πλατεία του χωριού με την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Από το χωριό διέρχεται το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 που ξεκινά από τα Πυρηναία Όρη, εισέρχεται βόρεια στην Ελλάδα από τη Φλώρινα και τερματίζει στο Ζάκρο της Κρήτης.
Άγιος Πέτρος
Πνιγμένο στο πράσινο των πλαγιών του Πάρνωνα, το κεφαλοχώρι του Αγίου Πέτρου, που βρίσκεται σε υψόμετρο 950 µέτρων, 35 χλμ. από την Τρίπολη, αποτελεί ιδανική βάση για εξορμήσεις στο βουνό. Παρά τις σύγχρονες παρεμβάσεις, το χωριό διατηρεί ακόμα ατόφια αρκετά αρχιτεκτονικά παραδοσιακά στοιχεία. Στην επάνω γειτονιά βρίσκονται τα ομορφότερα σπίτια του. Στα αξιοθέατα του χωριού συγκαταλέγονται η Εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην πλατεία, ο Πύργος του Τρικαλίτη, το ανακαινισμένο πέτρινο σχολείο- εξαιρετικό δείγμα της αρχιτεκτονικής της εποχής του-, ο Πύργος του Αγά του 18ου αιώνα, το παλιό ταπητουργείο και το πετρόκτιστο γεφύρι στο «Βύθουλα της Άννας». Η επίσκεψη στον Άγιο Πέτρο δεν μπορεί να μην συνδυαστεί με μια επίσκεψη στην περίφημη Μονή Μαλεβής, η οποία χτίστηκε το 1616 και είναι περικυκλωμένη από κέδρους. Από τον Άγιο Πέτρο ξεκινούν μονοπάτια που καταλήγουν στη Μικρή Τούρλα και στη Μεγάλη Τούρλα, την ψηλότερη κορυφή του Πάρνωνα, στα 1.936 μέτρα.
Αξίζει επίσης να δείτε
Γύρω από τη Μονή Μαλεβής υπάρχει δάσος δενδρόκερδου, μοναδικό στην Ευρώπη, το οποίο απλώνεται σε έκταση 740 στρεμμάτων. Έχει χαρακτηριστεί σαν διατηρητέο μνημείο της φύσης και ενταχθεί σαν προστατευόμενη περιοχή στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000.
Αξίζει να εντάξετε στις διαδρομές σας και μερικά από τα ομορφότερα μικρά χωριά του Πάρνωνα, όπως ο Άγιος Ιωάννης προς την πλευρά του παράλιου Άστρους, ο Άγιος Βασίλης, η Σίταινα και ο Πλάτανος.
Από τα πιο εντυπωσιακά φαράγγια του Πάρνωνα είναι η Λεπίδα, που διαθέτει υπέροχη φυσική ομορφιά και προσφέρεται για extreme sports και για canyoning. Επίσης στην περιοχή υπάρχουν τα φαράγγια του Λουλούγκα, που σχηματίζει καταρράκτες και βρίσκεται στη Σίταινα, της Μαζιάς που ξεκινά μετά την Καστάνιτσα, των Σπηλακίων που ξεκινά από τον Πλάτανο και καταλήγει στο Βρασιάτη ποταμό και της Ζαρμπάνιτσας που ξεκινά από το Κάστρο της Ζάγγολης και φτάνει μέχρι τον Άγιο Ανδρέα.
Από τα λιγότερο γνωστά κάστρα της Πελοποννήσου, το Γεράκι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 400 μ. στους πρόποδες του Πάρνωνα. Πρόκειται για ένα φράγκικο κάστρο που εξελίχθηκε σε καστροπολιτεία, σε σημείο που ήταν κατοικημένο από την προϊστορική εποχή.
Διαμονή
Στην Καστάνιτσα υπάρχει ο παραδοσιακός Ξενώνας Αντωνίου, που στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο πέτρινο πυργόσπιτο. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού Τσίντζινα, ο ξενώνας Πρυτανείο διαθέτει 11 καλαίσθητα δωμάτια και εστιατόριο. Στον Κοσμά προτείνουμε τον ξενώνα Ουρανογείτων. Ο ξενώνας Εράσμιον στα Άνω Δολιανά είναι ένα πετρόχτιστο αρχοντικό με μεζονέτες και περιποιημένα δωμάτια. Στις Καρυές θα μείνετε στα Αραχωβίτικα Καλύβια ή στο πέτρινο Αρχοντικό Πάρνωνα. Στον Άγιο Πέτρο, μια καλή επιλογή είναι ο ξενώνας Μαλεβός που προσφέρει τέσσερα ανεξάρτητα σπίτια. Σε μια πλαγιά του χωριού Άγιος Ιωάννης, ο ξενώνας Abelos Villas προσφέρει διαμονή σε τρεις πέτρινες βίλες που θα σας μείνει αξέχαστη.
Φαγητό
Στην Καστάνιστα θα φάτε ωραία στην ταβέρνα Στολίδι, στην πλατεία του χωριού- δοκιμάστε οπωσδήποτε τα πιάτα με κάστανα και το κοκκινιστό αγριογούρουνο. Στο αξιόλογο εστιατόριο του ξενώνα Πρυτανείο στα Τσίντζινα, οι σπιτικές γεύσεις και οι τοπικές συνταγές θα σας ικανοποιήσουν και με το παραπάνω. Στην πλατεία του Κοσμά δοκιμάστε γίδα βραστή και πιταρούδες (τοπικές χορτόπιτες) στην ταβέρνα Μαλεάτης Απόλλων. Στα Άνω Δολιανά, μια καλή επιλογή είναι το Δραγούνι. Στον Άγιο Πέτρο, η ταβέρνα ο Καρράς και ο Πάρνωνας φημίζεται για το νόστιμο σπιτικό φαγητό της.
