Τζουμέρκα: 5 μαγευτικά χωριά για να πάρετε τα βουνά

Γαλήνιοι πέτρινοι οικισμοί, πυκνά δάση, νερά και ψηλά βουνά. Ταξιδεύουμε στον ορεινό παράδεισο των Τζουμέρκων και κάνουμε στάσεις σε πέντε όμορφα χωριά που γοητεύουν τους λάτρεις του παραδοσιακού και του αυθεντικού

Τα Τζουμέρκα ή Αθαμανικά όρη, περιτριγυρισμένα από τους ποταμούς Άραχθο, Ασπροπόταμο (Αχελώο) και τους αμέτρητους παραποτάμους τους, ξεχωρίζουν για την άγρια ομορφιά των τοπίων τους και τα γραφικά, πετρόχτιστα χωριά τους. Κάθε διαδρομή σε αυτόν τον ορεινό παράδεισο της Ηπείρου είναι ένα ταξίδι στη φύση και την παράδοση.

Ποτάμια, φαράγγια, καταρράκτες, σπήλαια, μοναστήρια κρυμμένα στους βράχους και παραδοσιακά χωριά, που μοιράζονται ανάμεσα στους νομούς Ιωαννίνων και Άρτας, συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό που συνεπαίρνει τους εραστές των βουνών και της ιστορίας.

Διαβάστε ακόμη:

• Άγιος Λαυρέντιος: Το γαλήνιο χωριό του Πηλίου που αξίζει να ανακαλύψετε
• Δίλοφο: Απόδραση σε ένα από τα πιο όμορφα χωριά του Ζαγορίου

Τζουμέρκα: 5 χωριά που αξίζει να επισκεφθείτε

Συρράκο

Χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων και σε απόσταση 52 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων, το Συρράκο είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ηπείρου. Ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός, με πέτρινα σπίτια με πλάκες σχιστόλιθου στις σκεπές, καλοφτιαγμένα πλακόστρωτα καλντερίμια και πολλές σκαλιστές βρύσες με τρεχούμενο νερό. Τα αυτοκίνητα μένουν εκτός χωριού. Αφού παρκάρετε στην είσοδο του χωριού, θα ακολουθήσετε το λιθόστρωτο μονοπάτι που θα σας οδηγήσει στο κέντρο του οικισμού. Στη γραφική πλατεία υπάρχουν δύο μεγάλοι πλάτανοι και η σκεπαστή πέτρινη βρύση της Γκούρας με παγωμένο βουνίσιο νερό.

Το Συρράκο είναι γενέτειρα μεγάλων προσωπικοτήτων. Ανάμεσά τους ο πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ιωάννης Κωλέττης, ο ποιητής και αγωνιστής του 1821 Γεώργιος Ζαλόκωστας και ο διάσημος ποιητής και συγγραφέας Κώστας Κρυστάλλης. Το πατρικό του Κρυστάλλη έχει διαμορφωθεί σε μουσείο λαογραφικής τέχνης.

Καλαρρύτες

Απέναντι από το Συρράκο βρίσκονται οι Καλαρρύτες, στο χείλος της απότομης χαράδρας που καταλήγει στον ποταμό Καλαρρύτικο, σε υψόμετρο 1.200 μ. Για να πάτε από το ένα χωριό στο άλλο με το αυτοκίνητο θα χρειαστεί να κάνετε έναν μεγάλο κύκλο (περίπου 18 χλμ.). Εναλλακτικά, αν σας αρέσει η πεζοπορία- και ο καιρός το επιτρέπει- μπορείτε να περπατήσετε το μονοπάτι μίας ώρας που διασχίζει το φαράγγι του Χρούσια και ενώνει τα δυο βλαχοχώρια. Πρόκειται για ένα διατηρητέο παραδοσιακό χωριό, όπου πρωταγωνιστούν τα επιβλητικά πέτρινα αρχοντικά, τα άφθονα νερά και τα παραδοσιακά καλντερίμια.

Οι κάτοικοι του χωριού θα σας πουν ιστορίες για τους πρώτους αργυροχρυσοχόους που γεννήθηκαν εδώ - μεταξύ των οποίων και o Σωτήριος Βούλγαρης, που ίδρυσε τον διάσημο οίκο Bvlgari. Αφού επισκεφθείτε το Μουσείο των Χρήστου Γκολφινόπουλου και Αικατερίνης Μουσαφίρη, αλλά και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο, κάντε μια στάση στην Άκανθο, το ρετρό καφενείο του Ναπολέοντα Ζαγκλή που θα σας μεταφέρει στην Ελλάδα της δεκαετίας του '50. Αξίζει να δείτε και την εντυπωσιακή Μονή της Κηπίνας, που χτίστηκε το 1212 στην εσοχή ενός κάθετου βράχου αρκετές δεκάδες μέτρα πάνω από το δρόμο που οδηγεί στους Καλαρρύτες.

Πράμαντα

Το πιο ζωντανό κεφαλοχώρι των Τζουμέρκων είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις πλαγιές της κορυφής Στρογγούλας, σε υψόμετρο 840 μ. και αποτελεί ιδανικό ορμητήριο για βόλτες στην περιοχή. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε φτάνοντας στα Πράμαντα είναι να πιείτε τον καφέ σας στην ωραία πλατεία του, κάτω από τον υπεραιωνόβιο πλάτανο. Εδώ δεσπόζει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, ενώ θα δείτε και την ιστορική βρύση του Αράπη. Στο δρόμο προς το χωριό, αξίζει να κάνετε μια στάση στο σπήλαιο της Ανεμότρυπας με τους πανέμορφους σχηματισμούς από σταλακτίτες και σταλαγμίτες και τις μικρές λίμνες. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και την ιστορική µονή της Αγίας Παρασκευής, 3 χλµ. ανατολικά του χωριού.

Μελισσουργοί

Οι Μελισσουργοί είναι το βορειότερο χωριό του νομού Άρτας (απέχουν 72 χλμ. από την πόλη της Άρτας) κι ένα από ωραιότερα και παλαιότερα Τζουμερκοχώρια. Λέγεται πως η ονομασία του οφείλεται (κατά μία άποψη) στην εργατικότητα των κατοίκων του. Σημεία συνάντησης είναι οι πλατείες του χωριού. Στο κέντρο βρίσκεται η πλακόστρωτη πλατεία Εθνικής Αντίστασης με τις βρύσες και τα πλατάνια. Λίγο πιο πάνω είναι η πλατεία του Κάμπου, ενώ στο κάτω μέρος του χωριού βρίσκεται η πλατεία της Παναγιάς με φυσικό γρασίδι. Μέσα και γύρω από το χωριό θα ανακαλύψετε όμορφες εκκλησίες, ενώ αξίζει να ανεβείτε μέχρι το υπέροχο ορειβατικό καταφύγιο Μελισσουργών, σε υψόμετρο 1.023 μ., για να πιείτε τον καφέ σας με θέα στις κορυφές των Τζουμέρκων και της Κακαρδίτσας.

Βουργαρέλι

Χτισμένο στις παρυφές των Τζουμέρκων, ανάμεσα σε δύο ελατοσκέπαστες λοφοσειρές που το προστατεύουν σαν φυσική αγκαλιά με πλούσια βλάστηση και τρεχούμενα νερά, το Βουργαρέλι είναι ιδανικό για αποδράσεις στη φύση. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 750 μ. και κυκλωμένο από ένα πυκνό ελατόδασος. Απέχει 58 χλμ. από την Άρτα και η διαδρομή είναι μαγευτική. Όταν χιονίζει, οι ελατοσκέπαστες κορυφές δημιουργούν ένα παραμυθένιο σκηνικό.

Η πρώτη στάση στο Βουργαρέλι περιλαμβάνει καφέ στην κεντρική πλακόστρωτη πλατεία με τα τεράστια πλατάνια. Από εδώ η θέα στα βουνά είναι μαγευτική, σαν να βρίσκεσαι σε ένα μεγάλο μπαλκόνι. Πάνω από το χωριό θα δείτε το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, όπου οι οπλαρχηγοί Ρούμελης και Ηπείρου κήρυξαν την επανάσταση στα Τζουμέρκα. Σημαντικό αξιοθέατο είναι και η Κόκκινη Εκκλησία του 13ου αιώνα με τις περίφημες τοιχογραφίες, που βρίσκεται σε ένα καταπράσινο ειδυλλιακό τοπίο στον οικισμό Παλαιοχώρι, 3 χλμ. νότια του χωριού. Η ονομασία της οφείλεται προφανώς στο ερυθρό χρώμα των πλίνθων, από τις οποίες αποτελείται η τοιχοποιία του ναού.

Αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε

Σημαντικό αξιοθέατο της περιοχής αποτελεί η Μονή της Κηπίνας, ένα από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια της Ηπείρου. Είναι χτισμένη στο κοίλωμα ενός κατακόρυφου βράχου κοντά στο χωριό Καλαρρύτες. Το μοναστήρι χτίστηκε το 1212 και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Εκτός από την τοποθεσία του, εντυπωσιάζουν και οι τοιχογραφίες του. Η πρόσβαση γίνεται από ένα μονοπάτι που είναι λαξευμένο στον βράχο και μια ξύλινη γέφυρα.

Το ιστορικό Γεφύρι της Πλάκας χτίστηκε το 1866 από τον πρωτομάστορα Κωνσταντίνο Μπέκα και θεωρείται το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων. Βρίσκεται σε απόσταση 50 χλμ. από τα Ιωάννινα και συνδέει τα Τζουμέρκα με τα Κατσανοχώρια στον Άραχθο ποταμό. Το γεφύρι της Πλάκας υπήρξε σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας από το 1880 έως το 1912, ενώ κοντά του υπογράφηκε στις 29 Φεβρουαρίου 1944 η συμφωνία Πλάκας-Μυρόφυλλου. Τον Φεβρουαρίο του 2015, το τόξο της γέφυρας κατέρρευσε από ισχυρές βροχοπτώσεις. Έξι χρόνια μετά την κατάρρευσή του, το εντυπωσιακό γεφύρι στέκεται και πάλι όρθιο, μετά την αποκατάστασή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ξαναχτίστηκε με την ίδια, παλιά τεχνική των μαστόρων της πέτρας, ενώ βραβεύτηκε με τη διάκριση Europa Nostra 2021 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τρία χιλιόμετρα από τα Πράμαντα, σε υψόμετρο 900 μ., θα συναντήσετε το σπήλαιο «Ανεμότρυπα» με τους χρωματιστούς σταλαγμίτες και τις τρεις λιμνούλες. Το σπήλαιο έχει τρία επίπεδα. Το υψηλότερο και παλαιότερο έχει καταρρεύσει στο παρελθόν και σώζονται κάποια τμήματά του. Το μεσαίο επίπεδο είναι αυτό που έχει αξιοποιηθεί τουριστικά. Το τρίτο επίπεδο είναι η κοίτη υπόγειου ποταμού, ο οποίος φαίνεται στο τέλος του τουριστικού μονοπατιού, λίγο πριν δημιουργήσει ένα καταρράκτη 2 μέτρων, 10 μέτρα χαμηλότερα από το μονοπάτι.

Ο Καταρράκτης είναι ένα χωριό σε υψόμετρο 800 μέτρων, ακριβώς μετά τα Άγναντα. Πήρε το όνομά του από το βασικό του αξιοθέατο που δεν είναι άλλο από τους εντυπωσιακούς δίδυμους καταρράκτες οι οποίοι βρίσκονται σε απόσταση 7 χλμ. από το χωριό, ένα θέαμα όμορφο και σπάνιο. Από πάνω τους στέκονται οι βορειοδυτικές κορυφές των Τζουμέρκων, δημιουργώντας ένα μαγευτικό τοπίο.

ΟΔΗΓΟΣ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ

Διαμονή

• Στο Βουργαρέλι, μέσα στο μαγευτικό φυσικό περιβάλλον, βρίσκεται ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία της περιοχής. Το Rouista Tzoumerka Resort φιλοξενεί τους ταξιδιώτες που θέλουν να ανακαλύψουν τη μοναδική γοητεία των Τζουμέρκων και να απολαύσουν σύγχρονες ανέσεις αλλά και δραστηριότητες στην άγρια φύση.

• Στο Συρράκο μπορείτε να μείνετε στο ξενοδοχείο Το Παλαιό Σχολείο που ήταν κάποτε το δημοτικό σχολείο του χωριού και στον ξενώνα Casa Calda.
• Στους Καλαρρύτες θα βρείτε τον Ξενώνα Ναπολέοντα Ζάγκλη και το Αρχοντικό Βογιάρου.
• Στο χωριό Προσήλιο (7 χλμ. από το Συρράκο), το Ξενοδοχείο Λάκμος προσφέρει υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών και παραδοσιακά δωμάτια με τζάκι.
• Στα Πράμαντα, το Οrizontes Τzoumerkon προσφέρει πολυτελή διαμονή μέσα σε ένα καταπράσινο δάσος. Εναλλακτικά, μπορείτε να επιλέξετε τα πλήρως εξοπλισµένα διαµερίσµατα του Ξενείον.

Φαγητό

• Η φημισμένη χασαποταβέρνα του Μπούτζα στα Πράμαντα αποτελεί αγαπημένο στέκι των φανατικών κρεατοφάγων.
• Στους Καλαρρύτες, θα φάτε ωραία και παραδοσιακά στο παμπάλαιο καφενείο-παντοπωλείο του Ναπολέοντα Ζάγκλη.
• Στο Συρράκο δοκιμάστε ντόπιες σπεσιαλιτέ στην ταβέρνα Σταυραετός και στο μεζεδοπωλείο-καφέ Σάρικα.
• Στους Μελισσουργούς, η Ταβέρνα του Παππά σερβίρει αυθεντικό σπιτικό φαγητό.