Γνωστό ως το «ζωγραφιστό χωριό», το Πυργί της Χίου έχει αναδειχθεί σε διατηρητέο μνημείο και ξεχωρίζει για την εξωτερική διακόσμηση των σπιτιών με ιδιαίτερα γεωμετρικά σχήματα.
Περίπου 25 χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου, βρίσκεται ένα μοναδικό χωριό που κερδίζει αμέσως τον επισκέπτη. Ο λόγος για το Πυργί, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά χωριά της Χίου. Το «ζωγραφιστό χωριό», όπως το αποκαλούν, διατηρείται έτσι όπως χτίστηκε και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο.
Πλακόστρωτα και στενά σοκάκια, ψηλά σπίτια που συνδέονται με τα απέναντι με αψίδες και αμέτρητες εκκλησίες συνθέτουν ένα ιδιαίτερο σκηνικό που όμοιό του δεν υπάρχει αλλού.
Επειδή ελάχιστα πλήγηκε από τον μεγάλο σεισμό του 1881, το Πυργί διατηρεί και εσωτερικά τη μεσαιωνική του όψη. Η οχυρωματική του διάταξη έγινε για την προστασία του χωριού από τις συχνές επιδρομές των πειρατών και των Τούρκων, καθώς και για καλύτερη καλλιέργεια των μαστιχόδενδρων.
Το χωριό ονομάστηκε έτσι από τον μεγάλο και ψηλό πύργο του, γύρω από τον οποίο χτίστηκε το σημερινό χωριό από πολλούς μικρούς και μεγάλους οικισμούς.
Τα «ξυστά» στο Πυργί Χίου
Αυτό όμως που κάνει το Πυργί να ξεχωρίζει είναι τα περίτεχνα διακοσμητικά μοτίβα στις προσόψεις των σπιτιών. Πρόκειται για τα λεγόμενα «ξυστά», τύπο διακόσμησης της πρόσοψης με γεωμετρικά σχήματα σε μαύρο και άσπρο. Η τεχνική βασίζεται στη μαύρη άμμο του επιχρίσματος, η οποία αφού ασπριστεί με επιμέλεια, ξύνεται ακολουθώντας απλά ή σύνθετα μοτίβα και δίνει μαύρα θέματα πάνω σε λευκό φόντο.
Αξίζει να περπατήσετε στα στενά του χωριού και να θαυμάσετε τα διάφορα σχέδια από τετράγωνα, ρόμβους, τρίγωνα, μπουκέτα σε βάζο, πελαργούς, κλαδιά δέντρων κ.ά. Κάθε λίγο θα σταματάτε να βγάζετε φωτογραφίες τα πανέμορφα κτήρια που κάνουν αυτό το χωριό να μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής.
Τι να δείτε
Το Πυργί έχει μια μεγάλη τετραγωνική πλατεία («λιβάδι») στην οποία γίνονται τα πανηγύρια του χωριού, καθώς και πολλούς ναούς. Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τον βυζαντινό ναό των Αγίων Αποστόλων με τις άριστα διατηρημένες τοιχογραφίες, έργο του Αντωνίου Δομεστίχου του Κρητός. Οι τοιχογραφίες αυτές χρονολογούνται από το 1665 και χαρακτηρίζονται από έντονο λαϊκό ύφος, στο οποίο διατηρούνται στοιχεία από την τεχνοτροπία της Κρητικής Σχολής.
Το Πυργί είναι ένα από τα Μαστιχοχώρια, τα 24 μεσαιωνικά χωριά στα νότια του νησιού όπου παράγεται η μαστίχα Χίου. Κοντά στο χωριό βρίσκεται το Μουσείο Μαστίχας Χίου, σε μια έκταση 12 στρεμμάτων, από τα οποία τα 5 είναι μαστιχώνας. Στόχος του μουσείου είναι η ανάδειξη της παραγωγικής ιστορίας της καλλιέργειας και της επεξεργασίας της μαστίχας, την οποία εντάσσει στο πολιτιστικό τοπίο της Χίου.
