Σκαρφαλωμένο στην άκρη του βράχου στο νοτιότερο σημείο της Τοσκάνης, το μεσαιωνικό Πιτιλιάνο είναι ένα από τα υπέροχα μυστικά της Ιταλίας. Το χωριό είναι γνωστό και ως «μικρή Ιερουσαλήμ» λόγω της εβραϊκής κοινότητας που άκμασε εκεί.
Ακόμα και από μακριά, είναι αδύνατο να μη μαγευτείς από τη θέα του χωριού, έτσι όπως ισορροπεί στην άκρη ενός μακρόστενου βράχου, με τα μεσαιωνικά κτήρια να μοιάζουν να αιωρούνται πάνω από την κοιλάδα. Γνωστό και ως «μικρή Ιερουσαλήμ» (La Piccola Gerusalemme) λόγω της εβραϊκής κοινότητας που άκμασε εκεί, το γραφικό Πιτιλιάνο (Pitigliano), που βρίσκεται στην επαρχία του Γκροσέτο, είναι μία από τις ομορφότερες γωνιές της Τοσκάνης κι ένα από τα υπέροχα μικρά μυστικά της Ιταλίας.
Θα χρειαστεί να διανύσετε περίπου 155 χλμ. από τη Ρώμη ή 90 χλμ. από τη Φλωρεντία για να φτάσετε στο χωριό που είναι χτισμένο πάνω σε έναν ηφαιστειογενή βράχο από τόφφο. Ο εντυπωσιακός βράχος περιβάλλεται από καταπράσινες κοιλάδες που διασχίζονται από τους ποταμούς Λέντε και Μελέτα.
Στο σημείο που σήμερα υπάρχει το χωριό, είχε δημιουργηθεί τον 8ο αιώνα ένας ετρουσκικός οικισμός. Σύμφωνα με έναν παλιό μύθο η πόλη ιδρύθηκε από δύο Ρωμαίους, τον Petilio και τον Celiano. Το όνομα Pitigliano προέρχεται από τον συνδυασμό των ονομάτων τους. Από τις αρχές του 16ου αιώνα, το Πιτιλιάνο φιλοξένησε μια ακμάζουσα εβραϊκή κοινότητα, η οποία βρήκε εδώ καταφύγιο διωγμένη από το παπικό καθεστώς. Πολλές οικογένειες Εβραίων ήρθαν να κατοικήσουν στην περιοχή αυτή, όπου τους επιτρεπόταν να ζουν σε γκέτο και να αναπτύσσουν διάφορες εμπορικές δραστηριότητες. Η εβραϊκή κοινότητα του Πιτιλιάνο δυνάμωσε σε τέτοιο βαθμό, ώστε το 1598 κατασκεύασε μια συναγωγή, η οποία σώζεται μέχρι σήμερα.
Τι θα δείτε στο Πιτιλιάνο
Μπαίνοντας στην πόλη, ο δρόμος ακολουθεί τα τείχη του κάστρου Orsini με το επιβλητικό Palazzo Orsini του 13ου αιώνα που στεγάζει δύο μουσεία: το Civic Archaeological Museum και το Palazzo Orsini Museum. Λίγο πιο πέρα, η Piazza della Repubblica με τα δύο εντυπωσιακά σιντριβάνια, προσφέρει υπέροχη θέα στους λόφους της περιοχής. H Via Zuccarelli, που ξεκινά από εδώ, αποτελούσε τον κύριο δρόμο του εβραϊκού γκέτο της πόλης. Το κτήριο της Συναγωγής του 1598 έχει αποκατασταθεί στο παλιό μεγαλείο του και φιλοξενεί διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Αξίζει μια επίσκεψη στο Museo della Cultura Ebraica, που φέρνει τους επισκέπτες σε επαφή με αυτή την πλούσια κληρονομιά που κατάφερε να διασωθεί.
Το ιστορικό κέντρο του Πιτιλιάνο μοιάζει να έχει παραμείνει αναλλοίωτο από τον μεσαίωνα. Η βόλτα στα καλοδιατηρεμένα σοκάκια του είναι ένα ταξίδι στο χρόνο. Εδώ θα χαθείτε σε έναν λαβύρινθο από στενά δρομάκια, πυργόσπιτα, στριφογυριστές σκάλες, πλατείες και μικρά μαγαζιά. Τα περισσότερα σπίτια του ιστορικού κέντρου διαθέτουν κελάρια σκαμμένα μέσα στο βράχο από τόφφο, για τη διατήρηση του κρασιού (το λευκό κρασί της περιοχής είναι φημισμένο). Πολλά σοκάκια καταλήγουν σε σημεία με καταπληκτική θέα στους κυματιστούς λόφους της περιοχής, που είναι σπαρμένοι με ελαιώνες, καστανιές, βελανιδιές και πεύκα.
Μία από τις πιο γνωστές εκδηλώσεις στο Πιτιλιάνο είναι το Settembre di Vino, το οποίο λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο παράλληλα με τη συγκομιδή. Για τέσσερις ημέρες, τα κελάρια του ιστορικού κέντρου ανοίγουν και σερβίρουν τοπικά κρασιά, πιάτα και παραδοσιακά προϊόντα - ένα event γεμάτο γεύση, μουσική και διασκέδαση. Φημισμένο είναι και το Torciata di San Giuseppe, πολιτιστικό φεστιβάλ που γίνεται κάθε χρόνο στις 19 Μαρτίου.
Τι θα δοκιμάσετε
Στο Πιτιλιάνο υπάρχουν παραδοσιακές τρατορίες όπου θα γευτείτε νόστιμα τοπικά πιάτα όπως παπαρδέλες ραγού και παραδοσιακές σούπες με ψωμί και αυγό. Στα εντυπωσιακά κελάρια της περιοχής, που είναι σκαμμένα μέσα στο ηφαιστειογενές πέτρωμα (tuff stone), παράγονται μέχρι σήμερα περίφημα κρασιά όπως το Bianco di Pitigliano. Μια τοπική λιχουδιά που θα βρείτε σε φούρνους και αξίζει να δοκιμάσετε είναι το Sfratto dei Goym, εβραϊκό γλυκό με καρύδια και μέλι.
Τι θα δείτε στη γύρω περιοχή
Γύρω από το Πιτιλιάνο βρίσκεται το Vie Cave. Πρόκειται για δρόμους λαξευμένους στο βράχο, που χρονολογούνται από την εποχή των Ετρούσκων. Ορισμένοι έχουν μήκος πάνω από ένα χιλιόμετρο και τοίχους ύψους 20 μέτρων. Γενικά, η περιοχή είναι γεμάτη με σπηλιές, ετρουσκικά ερείπια και πολλά μονοπάτια για τους λάτρεις της πεζοπορίας. Δίπλα από το Πιτιλιάνο βρίσκεται και το γοητευτικό μεσαιωνικό χωριό Sovana, ενώ περίπου 25 χλμ. μακριά θα συναντήσετε την πόλη Saturnia με τις διάσημες ιαματικές πηγές.
