Στα μονοπάτια της μυθολογίας και της σύγχρονης πραγματικότητας, η Θήβα είναι από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου με πλούσια ιστορία που χάνεται στους αιώνες.
Μόλις περίπου μια ώρα από την Αθήνα, η Θήβα, χτισμένη στο κέντρο της Βοιωτίας, αποτελεί μια ζωντανή πόλη με μεγάλη ιστορία και αξιοθέατα με αξιοσημείωτο ενδιαφέρον. Από τα αρχαία κτίσματα μέχρι τα βυζαντινά μοναστήρια και από τα ήσυχα μονοπάτια του Ελικώνα μέχρι τις παραλίες με τα καταγάλανα νερά, η Θήβα αξίζει όχι μόνο για μια μικρή στάση, αλλά για μια μεγάλη εξερεύνηση.
Βρεθήκαμε στην πόλη όπου γεννήθηκαν ο Θεός Διόνυσος, ο ημίθεος Ηρακλής, o ποιητής Πίνδαρος, ο στρατηγός Πελοπίδας και ο Θηβαϊκός Κύκλος, εκεί όπου ο Οιδίποδας βίωσε την τραγική του ιστορία και η Αντιγόνη διεκδίκησε την ταφή του αδερφού της.
Η σύγχρονη Θήβα είναι χτισμένη στη θέση της αρχαίας, που σύμφωνα με το θρύλο ιδρύθηκε από τον Κάδμο τον 13 αι. π.Χ. και άκμασε ιδιαίτερα κατά τη Μυκηναϊκή εποχή. Εξερευνήσαμε τα αξιοθέατά της, πήγαμε βόλτα στα στενά και χαλαρώσαμε στις μαγευτικές παραλίες της. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσες φορές κι αν την επισκεφτεί κανείς, πάντα θα έχει κάτι νέο να μάθει.
Τα αξιοθέατα της πόλης
Καδμεία Ακρόπολη Θήβας
Καδμείον Μυκηναϊκό Ανάκτορο Θηβών
Η Καδμεία, η μυκηναϊκή ακρόπολη των Θηβών, είναι χτισμένη πάνω στον λόφο της σημερινής πόλης. Στο κέντρο της βρίσκονται τα ερείπεια του Καδμείου, του Μυκηναϊκού Ανακτόρου της Θήβας που χρονολογείται από τον 14ο έως τον 13ο αιώνα π. Χ. και αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα μυκηναϊκά διοικητικά κέντρα της Ηπειρωτικής Ελλάδας. Εκεί στεγάζονταν ορισμένα από τα σημαντικότερα εργαστήρια του ανακτόρου, αλλά αποθηκεύονταν και διάφορα σημαντικά υλικά, όπως οι μεγάλοι ψευδόστομοι αμφορείς που έφταναν από την Κρήτη στη Θήβα γεμάτοι με λάδι.
Δωμάτιο του Θησαυρού
Το «Δωμάτιο του Θησαυρού» ή «Θησαυροφυλάκιο του ανακτόρου» βρίσκεται στη βορειοανατολική γωνία του μυκηναϊκού ανακτόρου της Θήβας, το οποίο εκτείνεται κάτω από την κεντρική πλατεία της πόλης. Η ονομασία του χώρου οφείλεται στο ότι σε αυτό φυλάσσονταν πολύτιμα αντικείμενα και κοσμήματα από χρυσό, λαζουρίτη, αχάτη και ελεφαντόδοντο, καθώς και ένας μοναδικός θησαυρός από σφραγιδοκυλίνδρους ασσυριακής, χεττιτικής, χουριτικής και κυπριακής προέλευσης.
Οπλοθήκη
Στο ανατολικό τμήμα της ακρόπολης βρίσκεται το οικοδομικό συγκρότημα της Οπλοθήκης, που αποτελούσε παράρτημα του κεντρικού συγκροτήματος του ανακτόρου. Τα δωμάτια χρησίμευαν ως αποθήκες οπλισμού, ιπποσκευής και χάλκικων εργαλείων και σκευών, χώροι φύλαξης πρώτων υλών αλλά και πύλινων πινακίδων, αρχείων των οικονομικών δραστηριοτήτων του ανακτόρου.
Οι Πύλες της Καδμείας
Την Καδμεία ακρόπολη την περιέβαλε τείχος, στο οποίο υπήρχαν επτά πύλες: οι Ηλέκτρες, οι Ομολοϊδες, οι Προιτίδες, οι Ωγύγιες ή Βοραίες, οι Νηίστες, οι Ύψιστες και οι Ογκαίες, ωστόσο, σήμερα έχουν διατηρηθεί μόνο οι Ηλέκρες.
Ιερό Ηρακλέους
Πριν διαβούμε της Ηλέκτρες Πύλες στο νοτιοανατολικό άκρο της Καδμείας, συναντάμε το ιερό του Ηρακλέους. Πρόσφατες ανασκαφές κάτω από τη σύγχρονη πόλη έχουν αναδείξει το ιερό, όπου σύμφωνα με περιγραφές του Πινδάρου και του Παυσανία η Μεγάρα, κόρη του Κρέοντα, τιμούσε τον σύζυγό της Ηρακλή.
Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών είναι από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μουσεία στην Ελλάδα, χτισμένο στην πρώτη μορφή του κατά τα έτη 1905- 1912 στο βόρειο άκρο του λόφου της Καδμείας. Το σημερινό ανανεωμένο Μουσείο είναι το τρίτο κατά σειρά, που φιλοξενεί στην ίδια θέση τα αρχαία ευρήματα της περιοχής. Τα εκθέματά του προέρχονται από ανασκαφές στη Βοιωτία και καλύπτουν χρονολογικά τον πολιτισμό της περιοχής από τα παλαιολιθικά χρόνια έως τους μεταβυζαντινούς χρόνους.
Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών στεγάζει πλήθος αντικειμένων, αντιπροσωπευτικών των χιλιετιών της συνεχούς ανθρώπινης δραστηριότητας στη Βοιωτία, σε δύο διαφορετικά επίπεδα. Η έκθεση περιλαμβάνει 18 ενότητες, έντεκα από τις οποίες ακολουθούν χρονολογική σειρά από την Παλαιολιθική περίοδο έως και το τέλος της Οθωμανικής κυριαρχίας και παρουσιάζεται διαχρονικά ο πολιτισμός, η καθημερινή ζωή, η πολιτική και κοινωνική εξέλιξη στη Βοιωτία. Σε εξειδικευμένες ενότητες παρουσιάζεται η ιστορία του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών και των πρώτων αρχαιολογικών ερευνών στην περιοχή.
Μυκηναϊκοί Θαλαμοειδείς τάφοι
Από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της Θήβας, οι Θαλαμοειδείς τάφοι είναι από τους μεγαλύτερους γνωστούς θαλαμωτούς τάφους των μυκηναϊκών χρόνων. Στους λόφους γύρω από την Καδμεία αναπτύχθηκαν τρία μεγάλα μυκηναϊκά νεκροταφεία. Στο Μυκηναϊκό Νεκροταφείο Μικρού Καστελλίου βρίσκεται ο μνημειώδης θαλαμωτός τάφος του 13ου αι. π.Χ., διακοσμημένος με μοναδικές τοιχογραφίες που αναπαριστοούν γυναικείες μορφές σε στάση απόδοσης σεβασμού ή αποχαιρετισμού στους νεκρούς. Οι Θαλαμοειδείς τάφοι έχουν ταυτιστεί με τους τάφους γιών του Οιδίποδα και αδελφών της Αντιγόνης, του Ετεοκλή και Πολυνείκη, οι οποίοι αλληλοσκοτώθηκαν μονομαχώντας μπροστά στα τείχη της Θήβας στην εκστρατεία των “Επτά επί Θήβας”.
Ναός Ισμηνίου Απόλλωνα
Ένα από τα σημαντικότερα ιερά της αρχαίας Θήβας ήταν το ιερό του Ισμηνίου Απόλλωνος, στον ομώνυμο λόφο νοτιοανατολικά της αρχαίας πόλης. Ο λόφος χρησιμοποιήθηκε ήδη από τον 15ο αι. π.Χ., καθώς εκεί βρισκόταν ένα από τα τρία μεγάλα νεκροταφεία λαξευτών θαλαμωτών τάφων της μυκηναϊκής Θήβας και αργότερα εκεί ιδρύθηκε εκεί το ιερό.
Μυθικές Κρήνες
Οιδιπόδεια Κρήνη
Ένα από τα σημαντικότερα τοπόσημα της Θήβας είναι η Οιδιπόδεια Κρήνη με τον παλιό νερόμυλο κοντά στην είσοδο της πόλης, στον οικισμό των Αγίων Θεοδώρων. Η κρήνη που συναντάμε σήμερα έχει χτιστεί το 1902 στη θέση της αρχαίας κατασκευής. Σύμφωνα με το μύθο, εκεί ήταν το σημείο όπου ο Οιδίποδας ξέπλυνε τα χέρια του από το αίμα, μετά το φόνο του πατέρα του και βασιλιά της Θήβας, Λάιου. Δίπλα της βρίσκεται ο Νερόμυλος Βυλλιώτη, που χρονολογείται στη δεκαετία του 1800.
Κρήνη της Δίρκης
Στη δυτική πλευρά του υψώματος που είναι χτισμένη η πόλη της Θήβας, συναντάμε ακόμα ένα αξιοθέατο με μυθολογικό χαρακτήρα. Η φημισμένη Κρήνη της Δίρκης, συνδέεται με το μύθο της ίδρυσης της Θήβας από τον Κάδμο. Λέγεται ότι πήρε το όνομά της από τη Δίρκη, σύζυγο του βασιλιά της Θήβας, καθώς εκεί ήταν το σημείο που την έριξαν οι δίδυμοι γιοι του Δία.
Θρησκευτικά προσκυνήματα
Ιερός Προσκυνηματικός Ναός Ευαγγελιστού Λουκά
Ένας από τους πιο ιστορικούς ναούς της πόλης είναι ο Ιερός Ναός του Ευαγγελιστή Λουκά, όπου φυλάσσονται και τα λείψανά του. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ευαγγελιστής Λουκάς έζησε και κήρυξε στη Θήβα, ενώ θεωρείται ότι εκεί έγραψε μέρος του Ευαγγελίου του. Η εκκλησία αποτελεί εντυπωσιακό δείγμα νεοβυζαντινού ρυθμού, με τρούλο που δεσπόζει στον ορίζοντα της Θήβας και συμμετρική κάτοψη σταυροειδούς εγγεγραμμένου τύπου.
Η πρόσοψη του ναού με τα λιθόκτιστα στοιχεία είναι εντυπωσιακή, ενώ στο εσωτερικό του κυριαρχεί το ψηφιδωτό του Ευαγγελιστή Λουκά στον τρούλο και οι τοιχογραφίες που συνδυάζουν την βυζαντινή τεχνοτροπία με νεότερες τεχνικές. Στον προαύλιο χώρο του ναού, συναντάμε γλυπτά επιφανών θηβαίων και έργα τέχνης από το πρώην κοιμητήριο που βρισκόταν εκεί.
Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου – Μεγάλη Παναγιά Θηβών
Στη δυτική πλευρά του ιστορικού κέντρου της πόλης, δεσπόζει ο εντυπωσιακός Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου – Μεγάλη Παναγιά Θηβών, που εγκαινιάστηκε το 1867 και χτίστηκε πάνω στη θέση ενός παλαιότερου ναού. Στο ναό ξεχωρίζουν ο γλυπτός Βοιωτικός Αμφορέας, ο παλαιοχριστιανικός Σταυρός, το γλυπτό μαρμάρινο αντίγραφό της Μ. Παναγίας, η επιγραφή αφιέρωμα προς τον Αυτοκράτορα Τίτο και ο Τέθριππος Ηνίοχος. Το σπουδαιότερο έργο που βρίσκεται εκεί είναι η Εικόνα της Μεγάλης Παναγίας, φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά.
Οι παραλίες της Θήβας
Η Θήβα φημίζεται για τις παραλίες με τα κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά. Οι παραλιακοί οικισμοί του Δήμου ξεκινούν από τον Άγιο Βασίλειο με τα διάφανα νερά, τα αρμυρίκια και τα ταβερνάκια. Το διπλανό Καλαμάκι με τα βότσαλα προσφέρεται για πιο χαλαρές στιγμές. Λίγο μετά το χωριό των Λεύκτρων, η παραλία της Λιβαδόστρας, μια παραθαλάσσια στενή κοιλάδα με άμμο και χαλικάκι, γοητεύει με την ομορφιά της αλλά και την ιστορία της. Από τα νερά της ανασύρθηκε πριν από μερικές δεκαετίες ο χάλκινος Ποσειδώνας, που φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Η ανατολική πλευρά της διαρρέεται από τον ποταμό της Ωερόης.
Το κρυμμένο μυστικό του κόλπου των Αλκυονίδων είναι η Αλυκή, με το βότσαλο και το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα. Παρέχει αυτόνομη πρόσβαση στη θάλασσα για άτομα με αναπηρία και κινητικά προβλήματα. Διαθέτει επιλογές για καλό φαγητό δίπλα στη θάλασσα, καθώς και προτάσεις διαμονής. Εκεί θα δείτε τα απομεινάρια του οχυρωματικού τείχους της ακρόπολης των Αρχαίων Σιφών, που φτάνουν ως τη θάλασσα. Εντυπωσιάζει η λίμνη της Αλυκής που βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και το καλοκαίρι αποκτά ροζ χρώμα.
Δίπλα στην Αλυκή βρίσκεται ο απάνεμος Άγιος Νικόλαος και απέναντι στο μικρό νησάκι Κούβελος υπάρχουν αρχαία ερείπια, ενώ στα ανοιχτά διακρίνονται ερημονήσια που προσφέρονται για ψάρεμα. Ο Άγιος Ιωάννης είναι ένας μικρός, σμαραγδένιος ορμίσκος κοντά στα χωριά Θίσβη και Δομβραίνα.
Η θάλασσά του έχει πολύ ενδιαφέροντα βυθό και προσφέρεται για υποβρύχιο ψάρεμα. Κοντά στη Θίσβη, ο οικισμός Σαράντη διαθέτει ένα πεντακάθαρο κολπίσκο με ψιλό χαλίκι και ψηλά αλμυρίκια με άφθονη σκιά.
*Ευχαριστούμε τον Δήμαρχο Θηβαίων Γιώργο Αναστασίου για τη φιλοξενία και τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού Τουρισμού Δήμου Θηβαίων, Αποστόλη Δαγδελένη για την ξενάγηση στη Θήβα.
