Οι στάσεις που αξίζει να κάνετε σε ένα road trip στο τέταρτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου.
Από τον Χρήστο Μελίδη
Σκληροτράχηλη και καταπράσινη, η Κορσική αποτελεί έναν από τους τελευταίους πυρήνες αυθεντικής κουλτούρας στο εσωτερικό της και, ταυτόχρονα, άμετρης τουριστικής ανάπτυξης στα παράλια - κυρίως του νότου. Όπως τα περισσότερα μέρη της Μεσογείου, έτσι και η Κορσική βρέθηκε σε σταυροδρόμι πολιτισμών, αφού οι Αρχαίοι Έλληνες την αποκαλούσαν αρχικά Κύρνο και μετέπειτα Καλλίστη, υπήρξε κυρίως γενοβέζικο προτεκτοράτο, και ενώ η σκληράδα, στα όρια βαρβαρότητας, του ντόπιου πληθυσμού περιγράφεται μέχρι και από τον Στράβωνα, η -για λίγα χρόνια τον 18ο αιώνα- ανεξάρτητη Κορσική υπήρξε το πρώτο κράτος στον κόσμο με δικό του Σύνταγμα.
Η Κορσική διαθέτει από χιονοδρομικά κέντρα μέχρι μερικές από τις πιο όμορφες και παρθένες παραλίες της Μεσογείου, αλλά το κλίμα διαφέρει αισθητά από της Ελλάδας τους εαρινούς μήνες, αφού συχνά η θερμοκρασία παραμένει στα επίπεδα των 15°C από τα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι και τα τέλη Απρίλη και συχνά βρέχει. Έτσι, καλύτερη εποχή για επίσκεψη αποτελεί το φθινόπωρο, όταν ο καιρός είναι ακόμη ζεστός και οι βροχές σπάνιες, ενώ οι τουρίστες έχουν ήδη εγκαταλείψει το νησί, συμπαρασύροντας και τις τιμές.
Κατοικώντας, λοιπόν, εδώ και αρκετά πλέον χρόνια στην Κορσική, προτείνω το εξής δρομολόγιο -με τη φορά του ρολογιού- σε όποιον ενδιαφέρεται να ξεκινήσει την ανακάλυψη ενός από τα πιο «παραθαλάσσια αλπικά» μέρη της Ευρώπης.
Μπαστιά (Bastia)
Η Μπαστιά είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νησιού (45.000 εντός αστικού ιστού και 120.000 στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή) και το σημείο από το οποίο εισέρχονται στην Κορσική άνω των 2.500.000 τουριστών ετησίως. Η Μπαστιά είναι παρεξηγημένη πόλη, αφού από τους τόσους τουρίστες που περνούν από δω, είτε αεροπορικώς είτε ακτοπλοϊκώς, δε μένουν ούτε 100.000!
Έχει ένα ενδιαφέρον μουσείο μεσαιωνικής τέχνης και αντικειμένων στεγασμένο σε ένα συγκλονιστικό κτήριο, μία μαγική και αρκετά μεγάλη καστροπολιτεία, ένα ωραίο και γραφικότατο παλαιό λιμάνι και μεγαλοπρεπείς εκκλησίες. Ταυτόχρονα, είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα της Κορσικής, διαθέτοντας το ανώτερο ρεκόρ ετήσιων θεατρικών παραστάσεων ανά κάτοικο στη Γαλλία, και πρόσφατα στα νότια προάστια (Μαριάνα) άνοιξε ένα νέο αρχαιολογικό μουσείο υπό την αιγίδα του Αλβέρτου ΙΙ του Μονακό!
Ανατολική Ακτή
Ο δρόμος προς το νότο είναι ίσως ο μόνος που είναι άνετος και σχετικά εύκολος, εξού και στερείται πολλών αξιοθέατων. Θα ήταν μεγάλη παράληψη να μην κάνετε μία δεκάλεπτη παράκαμψη προς το βουνό για το χωριό Πέντα-Ντι-Καζίνκα (Penta-Di-Casinca), τυπικό δείγμα κορσικανικής αρχιτεκτονικής, το οποίο είναι από τα ομορφότερα μέρη του νησιού και με θέα που κόβει την ανάσα - σε μέρες που ο καιρός το επιτρέπει φαίνονται τα ιταλικά παράλια.
Έπειτα κατηφορίζετε προς Αλέρια, παλιά πρωτεύουσα του νησιού και νυν οινοπαραγωγικός κόμβος. Υπάρχει ωραίο μουσείο με ετρουτσικά και αρχαιοελληνικά αγγεία, ενώ στα οινοποιεία πραγματοποιείται ξενάγηση που αξίζει τον κόπο.
Πόρτο Βέκιο (Porto-Vecchio) και Μπονιφάτσιο (Bonifacio)
Το Πόρτο Βέκιο είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του νησιού με περίπου 12.000 κατοίκους. Έχει μία ίσως μοναδική καστροπολιτεία στο είδος της, γιατί, ενώ η αρχιτεκτονική της είναι καθαρά κορσικανική, η νέα πόλη που ανοίγεται από κάτω θυμίζει αντίστοιχες πόλεις του γαλλικού Βορρά (βλ. Laon, Angers, κλπ.). Ταυτόχρονα, τη θεωρώ ως τη γαστρονομική πρωτεύουσα της Κορσικής, συγκεντρώνοντας από υπαίθρια «fast-food» με αντικριστό χοιρινό (!) μέχρι και εστιατόρια με αστέρια Michelin.
Το Μπονιφάτσιο είναι απλώς συγκλονιστικό. Η πολιτεία βρίσκεται κυριολεκτικά κρεμάμενη πάνω από τη θάλασσα, ισορροπώντας στις κορυφές ασβεστολιθικών λόφων. Το ναυτικό νεκροταφείο, μέρος με συνεχή σχεδόν αέρα, προσφέρει μία ηρεμία στα όρια του μεταφυσικού, αναδεικνύοντας τη μοναδικότητα των ντόπιων: μεταξύ των Κορσικανών, οι του Μπονιφάτσιο ήταν οι μόνοι με επαγγελματική σχέση με τη θάλασσα, αφού οι υπόλοιποι ήταν κυρίως κτηνοτρόφοι και αγρότες. Παρεμπιπτόντως, διαθέτει μικρό, αλλά σημαντικό λιμάνι, αφού -ακόμη και τον χειμώνα- υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια για Σαρδηνία.
Νοτιοδυτική Ακτή
Η νοτιοδυτική ακτή, μαζί με τη βορειοδυτική, αποτελείται από μικρούς, κρυφούς κολπίσκους, προσβάσιμους μόνο από χωματόδρομο. Μεγαλύτερη πόλη είναι η Σαρτέν (Sartène) με σχεδόν 4.000 κατοίκους. Η Sartène αυτοπροσδιορίζεται ως η πιο κορσικανική από τις κορσικανικές πόλεις και είναι ευρέως γνωστή για τα έθιμα του Πάσχα, κυρίως της Μεγάλης Παρασκευής, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, και την περιφορά ενός σταυρού 37 κιλών από αλυσοδεμένο κάτοικο που φέρει κάπα, ώστε να μην αναγνωρίζεται, σε όλη την πόλη - έθιμο που αρχίζει να γίνεται κοινό σε όλη την Κορσική.
Αζαξιό (Ajaccio)
Το Αζαξιό είναι η κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα του νησιού, με τουρίστες και τον χειμώνα. Είναι μία πόλη που αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς (σήμερα έχει 60.000 άτομα εντός αστικού ιστού και οι εκτιμήσεις μιλούν για 100.000 σε 15 χρόνια) και το αντίπαλο δέος της Μπαστιά σε όλα - από το ποδόσφαιρο μέχρι και την κουλτούρα. Το Αζαξιό είναι ίσως η μοναδική πόλη της Κορσικής με πραγματικό παραλιακό «μέτωπο» - μπορεί δηλαδή κανείς να περπατήσει δίπλα στη θάλασσα συχνά βλέποντας ντόπιους να κάνουν μπάνιο ακόμη και τους χειμερινούς μήνες.
Στο Αζαξιό αξίζει το μουσείο Fesch, ίσως το κορυφαίο αξιοθέατο στην Κορσική, το σπίτι που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ναπολέων, η αψίδα/άγαλμα του ιδίου και μία βόλτα στην παλιά πόλη - που είναι, πάντως, πολύ μικρή. Αυτά γίνονται πολύ εύκολα με τα πόδια, αν και το τουριστικό τρενάκι που κάνει ακριβώς το ίδιο δρομολόγιο έχει τη χάρη του!
Αυτό που δεν γίνεται με τα πόδια, αλλά σίγουρα αξίζει, είναι μία βόλτα στον ζωολογικό κήπο με γιγάντιες χελώνες και συγγενή ερπετά. Επίσης, εάν σας αρέσουν τα ψώνια, κάτι για το οποίο πάντως η Κορσική δεν φημίζεται, Ajaccio is the place to be, αφού διαθέτει δυο-τρεις εμπορικούς δρόμους, καθώς και δύο εμπορικά κέντρα.
Βορειοδυτική Ακτή
Μία ώρα μετά το Αζαξιό, και περνώντας πρώτα δύο-τρία από τα πιο τουριστικά ψαροχώρια της περιοχής, φτάνουμε στο ελληνικό χωριό του Καργκέζε (Cargèse). Στο Καργκέζε, προκειμένου να γλυτώσουν τον τουρκικό ζυγό, αλλά και μία βεντέτα της εποχής, αφίχθηκαν το 1676 περίπου 600 άτομα από το Οίτυλο της Μάνης, οι περισσότεροι φέροντες το επώνυμο «Στεφανόπουλος». Το χωριό διαθέτει μία καθολική ελληνική εκκλησία με ορθόδοξη εικονογραφία - ακριβώς απέναντι από την κορσικανική, μην μπερδευτείτε! Πρόκειται για αξιοθέατο που χρήζει επίσκεψης, καθώς είναι η μοναδική εκκλησία που έχει δει ποτέ ο γράφων που απεικονίζει (και) τον Εωσφόρο στην τοιχογραφία του τοίχου της εισόδου.
Το Πάσχα στο Καργκέζε είναι μία μοναδική εμπειρία, κυρίως το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου όταν αναβιώνουν έθιμα άλλης εποχής και οι πιστοί ψέλνουν το «Χριστός Ανέστη» σε διαφορετικό βυζαντινό ήχο από τον συνήθη, και το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα, όταν γίνεται λιτανεία στο χωριό και πέφτουν άνω των χιλίων πανηγυρικών πυροβολισμών από καραμπίνες με τις «ευλογίες» της αστυνομίας. Οι μισοί δρόμοι του χωριού έχουν ελληνικά ονόματα και η παρουσία ελληνικών σημαιών δεν είναι σπάνιο θέαμα.
Συνεχίζοντας βόρεια φτάνουμε στη δεύτερη ομορφότερη περιοχή της παραθαλάσσιας Κορσικής (η πρώτη είναι το Καπ Κορς βορείως της Μπαστιάς – βλ. πιο κάτω), που δεν είναι άλλη από τους περίφημους κόκκινους βράχους της Πιάνα (Piana). Αυτό το μνημείο της φύσης, με τους δρόμους γύρω του να θυμίζουν έντονα Ευρυτανία και τον δρόμο για Προυσό, θεωρείται το πιο πολυφωτογραφημένο σημείο του νησιού και αξίζει τον κόπο, αρκεί να μην πετύχετε λεωφορείο στο αντίθετο ρεύμα...
Κάλβι (Calvi) και Ιλ-Ρους (Île Rousse)
Το Κάλβι και το Ιλ-Ρους (κόκκινο νησί) είναι εξαιρετικά τουριστικές πόλεις με συνολικά 1.000.000 τουρίστες ετησίως! Το Κάλβι έχει μία μαγική, μεγάλη καστροπολιτεία, ενώ στην πόλη δεσπόζει η εκκλησία και το άγαλμα της Notre-Dame de la Serra, με πολυάριθμες δεήσεις. Αξίζει μία βόλτα στην πόλη και με το τρενάκι, το οποίο ανεβοκατεβαίνει τους φιδογυριστούς δρομίσκους του κάστρου με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μένει κανείς ασυγκίνητος.
Στον δρόμο προς Ιλ-Ρους βρίσκεται το Αλγκατζόλε (Algajola), χωριό με καστροπολιτεία και, εν αντιθέσει σχεδόν με όλες τις κορσικανικές παραλίες, βαθιά θάλασσα, ενώ το ίδιο το Ιλ Ρους έχει μία πολύ ενδιαφέρουσα μικρή σκεπαστή αγορά με ντόπια προϊόντα και καταλήγει μετά το λιμάνι σε μία ιδιόμορφη χερσόνησο που βάφεται κατακόκκινη όταν δύει ο ήλιος, η οποία πρόσφατα απέκτησε πεζόδρομο -και με φωτισμό την νύχτα- που φτάνει μέχρι τον φάρο της κορυφής.
Καπ Κορς (Cap Corse)
Πρόκειται για εμπειρία ζωής. Το Καπ Κορς είναι το βορειότερο -και μεγαλύτερο- ακρωτήριο της Κορσικής, όπου η Μπαστιά θεωρείται η ανατολική του βάση και το Σαν Φλοράν (Saint Florent) η δυτική του. Το Cap Corse καλύτερα να γίνει αντίθετα στην κίνηση των δεικτών του ρολογιού, δηλαδή να ξεκινήσει κανείς από την Μπαστιά το πρωί και να φτάσει στη δυτική ακτή και το Σαν Φλοράν το απόγευμα, ώστε να έχει πάντα τον ήλιο από τη μεριά της θάλασσας.
Απαραίτητες στάσεις στην ανατολική πλευρά αποτελούν η Ερμπαλούνγκα (Erbalunga), που είναι με διαφορά το ομορφότερο παραθαλάσσιο χωριό της Κορσικής, το Πορτιτσόλο (Porticciolo) και το Ματσινάτζο (Macinaggio). Ανάμεσα στην ανατολική και δυτική ακτή αξίζει μία στάση στον ανεμόμυλο του Ματτέι (Mattei), μέρος με συνεχή άνεμο.
Στη δυτική ακτή καλό θα είναι να σταματήσετε στο Σεντούρι (Centuri), στην Νόντζα (Nonza), που είναι το ομορφότερο χωριό με θέα στην Κορσική και εκκλησία μεγάλης σημασίας (η Σάντα Τζούλια θεωρείται η προστάτιδα της Κορσικής), στη Μαρίνα Ντι Νέγκρο (Marina-Di-Negro), μέρος μοναδικής και άγριας ομορφιάς στο ύψος της παραλίας, και στο Σαν Φλοράν (Saint Florent), που ναι μεν είναι τουριστικό, αλλά παραμένει όμορφο και με σημαντικό μουσείο.
Ενδοχώρα
Η ενδοχώρα του νησιού είναι ένας τελείως άλλος κόσμος. Ένας κόσμος γεμάτος πράσινο, τρεχούμενα νερά και καταρράκτες στην άκρη του δρόμου, αλπικές λίμνες, άγρια γουρούνια και αγελάδες που κυκλοφορούν ελεύθερα και ατόφια κι άσπιλη ομορφιά. Μοναδική μεγάλη πόλη της ενδοχώρας είναι το Κόρτε (Corte), ένα εξαιρετικά ορεινό και απόκρημνο μέρος όπου εδρεύει το πανεπιστήμιο της Κορσικής. Αλλά η ενδοχώρα είναι πολύ περισσότερα από αυτά - είναι τα χωριουδάκια που δεν έχουν δει ποτέ ξένο, είναι τα χιόνια και τα μποστάνια, είναι η ευχή να μην αρρωστήσεις, αφού ο κοντινότερος γιατρός είναι στις 2 ώρες από δρόμους που οριακά χωράει ένα αυτοκίνητο…
Αντί επιλόγου, η Κορσική είναι πιθανώς ένα από τα ομορφότερα μέρη στην Ευρώπη. Αλλά είναι δυσπρόσιτη, κυκλοθυμική και ταραξίας. Γιατί, όπως λένε και οι ντόπιοι, η Κορσική υπήρξε συχνά κατεκτημένη, αλλά ποτέ υποταγμένη!
* Ο Χρήστος Μελίδης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και μετά από 8 χρόνια στις Βρυξέλλες ζει μόνιμα εδώ και 7 χρόνια στην Μπαστιά της Κορσικής.
